ထက္ျမက္ျပီး မွတ္ဥာဏ္ေကာင္းဖို႔ ဘာေတြ စားၾကမလဲ

ဥာဏ္စြမ္းထက္ျမက္ျခင္း ဆိုတာ လူသားတိုင္း အလိုရွိတဲ့ စြမ္းရည္တစ္ခုပါပဲ။ ဥာဏ္စြမ္းလို႔ ဆိုရာမွာ မွတ္ဥာဏ္ (Memory) နဲ႔ ထက္ျမက္မွဳ (Intelligence) ႏွစ္မ်ိဳးစလံုး ပါ၀င္ပါတယ္။ စာသင္သား လူငယ္ေတြ အပါအ၀င္ အသက္အရြယ္ မေရြးအတြက္ အထူးအေရးပါလွတယ္ ဆိုတာ ေျပာေနစရာေတာင္ မလိုပါဘူး။

ဥာဏ္ေကာင္းေအာင္ ဘယ္လိုလုပ္ရမလဲလို႔ လာေမးတဲ့ လူငယ္ေတြ၊ ကေလးကို ဥာဏ္ေကာင္းေအာင္

ဘာေတြ ေကြ်းရမလဲ ဆိုတဲ့ မိဘေတြ ခဏခဏ ၾကံဳရပါတယ္။ ခဏခဏ ေမ့တတ္လာလို႔ ဘယ္လို လုပ္ရမလဲလို႔ အၾကံလာေတာင္းတဲ့ မိတ္ေဆြေတြလဲ ရွိပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဦးေႏွာက္ဥာဏ္ရည္ ႏွစ္မ်ိဳးစလံုးကို တိုးျမွင့္ေပးႏိုင္မွဳ အရွိဆံုး အစားအေသာက္ ဆယ္မ်ိဳးကို ကမၻာ့အာဟာရ ပညာရွင္မ်ား သုေတသနျပဳထားတဲ့ အတိုင္း စုစည္း ေဖာ္ျပေပးလိုက္ပါတယ္။ ဦးေႏွာက္ဥာဏ္ရည္ဟာ မိဘမ်ိဳးရိုးဗီဇ၊ ပတ္၀န္းက်င္ အေနအထားမ်ားရဲ့ လႊမ္းမိုးမွဳ အထူးရွိေပမယ့္ ေန႔စဥ္ အစားအေသာက္မ်ားဟာ လူတစ္ေယာက္ရဲ့ ဥာဏ္ရည္ဥာဏ္ေသြးမွာ အတိုင္းအတာ တစ္ခုအထိ အေရးပါတယ္ ဆိုႏိုင္လို႔ ေအာက္ပါအစားအေသာက္မ်ားဟာ ဥာဏ္ရည္ေလ်ာ့ပါးမွဳကို ကာကြယ္ဖို႔၊ ဥာဏ္ရည္တိုးတက္ဖို႔ ေကာင္းစြာ အေထာက္အကူ ျပဳမယ္ ဆုိတာ ေသခ်ာပါတယ္။

(၁) ငါးမ်ား

ဥာဏ္ေကာင္းေစတဲ့ အစားအေသာက္ေတြထဲမွာ ငါးေတြဟာ ထိပ္တန္းက ပါပါတယ္။ ငါးရဲ့ အဆီေတြဟာ ဦးေႏွာက္ဥာဏ္ရည္ တိုးတက္မွဳနဲဲ႔ လုပ္ငန္းေဆာင္တာေတြ အတြက္ မရွိမျဖစ္ လိုအပ္တဲ့ DHA နဲ႔ EPA လို႔ေခၚတဲ့ အိုမီဂါသရီး ဖက္တီးအက္ဆစ္ေတြ အျပည့္၀ဆံုး ပါ၀င္တဲ့ အစားအစာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဆီျပည့္၀တဲ့ ငါးေတြ ပံုမွန္ စားေပးရင္ ဥာဏ္စြမ္းရည္ ပိုမို ထက္ျမက္လာေစတယ္ ဆိုတာကို ကာလရွည္စမ္းသပ္ေလ့လာမွဳမ်ားစြာ ျပဳလုပ္ျပီး ေတြ႔ရွိထားပါတယ္။ ဒီအစြမ္းဟာ ကေလးေတြမွာသာ မကဘဲ အရြယ္သံုးပါး စလံုးမွာပါ အာနိသင္ရွိတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ အိုမီဂါသရီး အျပည့္၀ဆံုး ငါးကေတာ့ ဆယ္လ္မြန္ငါး ျဖစ္ျပီး သူ႔ကို စားေပးႏိုင္ရင္ အေကာင္းဆံုး ဆိုေပမယ့္ ငါးမွန္သမွ်ကေတာ့ ပံုမွန္စားသံုးေပးရင္ ဥာဏ္ရည္အတြက္ အေထာက္အကူ ျပဳေစတယ္လို႔ ဆိုႏိုင္ပါတယ္။

(၂) ဥအမ်ိဳးမ်ိဳး

ဥေတြဟာ အေကာင္းဆံုး အသားဓာတ္ပင္ရင္း အျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳထားပါတယ္။ ဒီအထဲမွာမွ ဥအႏွစ္မွာ ကိုလင္း (Choline) လို႔ ေခၚတဲ့ မွတ္ဥာဏ္စြမ္းအားဆိုင္ရာ အာဟာရဓာတ္ ျပည့္၀လို႔ ကေလးေတြေရာ ေမ့တတ္တဲ့ သူေတြပါ သံုးေဆာင္ေပးသင့္ပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ တစ္ခု သတိေပးလိုတာက ဥအႏွစ္ဟာ ကိုလက္စထေရာ ျမင့္မားစြာ ပါ၀င္လို႔ အသက္ ၃၅ ႏွစ္အထက္ လူေတြ မ်ားမ်ား မစားသင့္သလို ႏ်ဴကလီယာပရိုတိန္းေခၚ အသားဓာတ္မ်ားနဲ႔ ဖြဲ႔စည္းထားလို႔ ေလးဖက္နာ အမ်ိဳးမ်ိဳး ရွိသူေတြလည္း မ်ားမ်ား မစားသင့္ပါဘူး။

(၃) ေျမပဲႏွင့္ ေျမပဲေထာပတ္

ေျမပဲနဲ႔ ေျမပဲအႏွစ္နဲ႔ လုပ္ထားတဲ့ ေျမပဲေထာပတ္ (Peanut Butter) တို႔ဟာ ဗိုက္တာမင္အီး (Vitamin E) ၾကြယ္၀တဲ့ အစာပင္ရင္းမ်ား ျဖစ္ၾကပါတယ္။ ဗိုက္တာမင္အီးဟာ ျမင့္မားတဲ့ ဓာတ္တိုးဆန္႔က်င္ ဂုဏ္သတၱိ (Potent Antioxidant

Property) ရွိတဲ့ အာဟာရ တစ္မ်ိဳး ျဖစ္သလို ဦးေႏွာက္နဲ႔ အာရံုေၾကာမ်ားရဲ့ အေပၚယံအလႊာ အိုမင္းပ်က္စီးျခင္းကို ထိထိေရာက္ေရာက္ ကာကြယ္ေပးႏိုင္ပါတယ္။ မိသားစုမွာ ေျမပဲ(သို႔) ေျမပဲေထာပတ္ကို ပံုမွန္စားတဲ့ အက်င့္ ရွိတာ ကေလးငယ္ေတြရဲ့ ဥာဏ္ရည္အတြက္ အက်ိဳးျပဳပါတယ္။ ဗိုက္တာမင္ ဘီ၀မ္း (Vitamin B1) နဲ႔ တြဲဖက္မယ္ဆိုရင္ အထူးအစြမ္းထက္ျပီး ဦးေႏွာက္စြမ္းရည္ ေကာင္းမြန္ေစကာ စိတ္ၾကည္လင္ေစတဲ့ အာနိသင္ ရွိပါတယ္။ ဗိုက္တာမင္ဘီ၀မ္း ပါ၀င္တဲ့ အစားအေသာက္ေတြကေတာ့ ႏွံစားသီးႏွံမ်ား၊ ပဲအမ်ိဳးမ်ိဳး၊ အစိမ္းရင့္ေရာင္ အသီးအရြက္မ်ား၊ အသားမ်ား၊ ပဲပင္ေပါက္ စတာေတြ ျဖစ္ပါတယ္။

(၄) ႏွံစားသီးႏွံမ်ား

ဒီတစ္မ်ိဳးကေတာ့ အထူးေျပာေနစရာ မလိုပါဘူး။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ ဘယ္လူမ်ိဳးပဲ ျဖစ္ျဖစ္ ကစီဓာတ္ပါတဲ့ ႏွံစားသီးႏွံ တစ္ခုခု (ဥပမာ ဆန္၊ ဂ်ံဳ၊ ေျပာင္း စသည္) ကို အဓိကအစာ (Staple Food) အေနနဲ႔ ေန႔စဥ္ စားေနၾကတာမို႔ပါ။ ဒါေပမဲ့ ကေလးငယ္ေတြအတြက္က်ေတာ့ အာဟာရ ျပည့္၀စြာ စားရဖို႔တင္မကဘဲ အဆာမလြန္ေအာင္ စားရဖို႔က အထူးအေရးၾကီးပါတယ္။ ကေလးတစ္ေယာက္ရဲ့ ဘ၀မွာ ဥာဏ္ရည္နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ အေျခခံ အက်ဆံုး ဦးေႏွာက္ဖြ႔ံျဖိဳးမွဳဟာ အသက္ႏွစ္ႏွစ္အတြင္း အမ်ားဆံုးနဲ႔ အဓိက ျဖစ္တာမို႔ ေမြးစကေန အသက္ ႏွစ္ႏွစ္ေက်ာ္အထိ ခဏခဏ အဆာလြန္ရတဲ့ ကေလးေတြ ၾကီးျပင္းလာရင္ အဆာမခံရတဲ့ ကေလးေတြေလာက္ ဥာဏ္မေကာင္းတာ အတိအက် ေတြ႔ႏိုင္ပါတယ္။

အေၾကာင္းရင္းကေတာ့ ဆန္၊ ေပါင္မုန္႔ စတဲ့ ကစီဓာတ္ ျပည့္၀တဲ့ အစာေတြက ခႏၶာကိုယ္ထဲမွာ ဂလူးကို႔စ္ (Glucose) ေခၚ သၾကားဓာတ္နဲ႔ အထက္မွာ ဆိုခဲ့တဲ့ ဗိုက္တာမင္ ဘီ၀မ္းကို အဓိက ေပးႏိုင္တဲ့ အစာေတြ ျဖစ္ေနလို႔ပါပဲ။ လိုအပ္တဲ့ ပမာဏကို ျပည့္၀ေအာင္ ပံုမွန္စားေသာက္ေပးဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အ၀လြန္ေအာင္ စားပါလို႔ေတာ့ မဆိုလိုပါဘူး။ ဆန္နဲ႔ ဂ်ံဳကို ႏွိဳင္းယွဥ္ၾကည့္ရင္ ဦးေႏွာက္ဥာဏ္ရည္ အားေပးမွဳမွာသာမက ခႏၶာကိုယ္ ဖြံ႔ံျဖိဳးၾကီးထြားမွဳမွာပါ ဂ်ံဳက ပိုသာတယ္လို႔ အာဟာရပညာရွင္မ်ားက ဓာတ္ခြဲစမ္းသပ္ေတြ႔ရွိထားၾကပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကြ်န္ေတာ္တို႔ဟာ ဆန္ကို အဓိကစားတဲ့ လူမ်ိဳးေတြ ျဖစ္ေပမယ့္ ရင္ေသြးငယ္ေတြရဲ့ အနာဂတ္ ပညာေရးအတြက္ အေထာက္အပံ့အျဖစ္ ေပါင္မုန္႔လဲ ပံုမွန္ေကြ်းသင့္တယ္လို႔ အၾကံျပဳလိုပါတယ္။

(၅) ေကြကာအုပ္

Oats ေခၚ ႏွံစားသီးႏွံကို ေကြကာအုပ္အျဖစ္ စားသံုးၾကပါတယ္။ ၄င္းဟာ ဆန္ေတြ ဂ်ံဳေတြလို ႏွံစားသီးႏွံမ်ားထဲ အပါအ၀င္ ျဖစ္ေပမယ့္ ထိုအရာေတြ ပံုမွန္စားျဖစ္တယ္ ဆိုတာနဲ႔ပဲ ေကြကာအုပ္ကို လ်စ္လ်ဴရွု မထားသင့္တဲ့ အခ်က္ေတြကေတာ့ ဦးေႏွာက္ရဲ့ အေကာင္းဆံုး စြမ္းေဆာင္ရည္ ေရာက္ေအာင္ အားေပးႏိုင္တဲ့ ဗိုက္တာမင္ အီး၊ ဗိုက္တာမင္ ဘီအုပ္စု၊ ပိုတက္စီယမ္နဲ႔ ဇင့္ေခၚ သြပ္ဓာတ္တို႔ အထူးၾကြယ္၀လွတယ္ ဆိုတဲ့ အခ်က္ပါပဲ။

ကေလးငယ္ေတြ ေက်ာင္းသြားခါနီး ေကြကာအုပ္တစ္ခြက္ မွန္မွန္ ေသာက္သံုးေစရင္ စာသင္ယူရာမွာ အာရံုစူးစိုက္မွဳ နဲ႔ မွတ္မိႏိုင္စြမ္း ပိုေကာင္းလာတာ ေတြ႔ရွိရပါတယ္။

(၆) ဘယ္ရီသီးမ်ား

စေတာ္ဘယ္ရီ၊ ဘလူးဘယ္ရီ၊ ဘလက္ဘယ္ရီ စတဲ့ ဘယ္ရီသီးမ်ားနဲ႔ ခ်ယ္ရီသီးမ်ားဟာ ဗိုက္တာမင္ စီ နဲ႔ အျခားဓာတ္တိုးဆန္႔က်င္ပစၥည္းမ်ား ၾကြယ္၀စြာ ပါ၀င္ျပီး မွတ္ဥာဏ္စြမ္းအားကို အထူးျမဲျမံေစတာကို ေလ့လာေတြ႔ရွိရပါတယ္။ အသီးေတြရဲ့ အေရာင္ရင္႔ေလ ဒီအာနိသင္ ပိုမ်ားေလ ျဖစ္ပါတယ္။

(၇) ပဲၾကီး

ပဲၾကီးဟာ အသားဓာတ္နဲ႔ ကစီဓာတ္ ႏွစ္မ်ိဳးစလံုး ျပည့္၀တဲ့ စားစရာ တစ္မ်ိဳး ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ အမွ်င္ဓာတ္၊ အိုမီဂါသရီး၊ ဗိုက္တာမင္မ်ိဳးစံုနဲ႔ သတၱဳဓာတ္ေတြ စံုလင္စြာ ပါ၀င္ပါတယ္။ ကေလးငယ္ တစ္ဦးဟာ မၾကာခဏ ပဲၾကီးလံုေလာက္ေအာင္ စားေပးရင္ ေတြးေခၚေလ့လာ သင္ယူႏိုင္စြမ္းမွာ အေကာင္းဆံုး ျဖစ္ေစဖို႔ အေထာက္အကူျပဳတာ ေလ့လာေတြ႔ရွိရပါတယ္။

(၈) အေရာင္စံု ဟင္းသီးဟင္းရြက္မ်ား

ခရမ္းခ်ဥ္သီး၊ ကန္စြန္းဥ၊ ေရႊဖရံုသီး၊ မုန္လာဥ၀ါ၊ ပန္းေဂၚဖီစိမ္း၊ မုန္ညင္း တို႔လိုမ်ိဳး အစိမ္းေရာင္၊ အနီေရာင္၊ အ၀ါေရာင္ ဟင္းသီးဟင္းရြက္မ်ားဟာ ဦးေႏွာက္ဆဲလ္ေတြရဲ့ က်န္းမာၾကံ့ခိုင္မွဳကို ထိန္းသိမ္းေပးထားႏိုင္တဲ့ ဓာတ္တိုးဆန္႔က်င္ပစၥည္းမ်ား အမ်ားဆံုး ပါ၀င္တဲ့ အစားအေသာက္ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။

(၉) ဒိန္ခ်ဥ္ႏွင့္ ႏို႔ထြက္ပစၥည္းမ်ား

၄င္းတို႔ဟာ ဦးေႏွာက္ဆဲလ္မ်ား၊ အာရံုေၾကာ ဆက္သြယ္မွဳ ဓာတုပစၥည္းမ်ား (neurotransmitters)၊ အေရးပါတဲ့ အဲန္ဇိုင္းမ်ား (Enzymes) ထုတ္လုပ္ရာမွာ မရွိမျဖစ္ ပါရမယ့္ ကုန္ၾကမ္းေတြ ျဖစ္တဲ့ အသားဓာတ္နဲ႔ ဗိုက္တာမင္ ဘီအုပ္စု ၾကြယ္၀ေသာ အစားအစာမ်ား ျဖစ္ၾကပါတယ္။ ေန႔စဥ္ ႏို႔ထြက္ပစၥည္းတစ္ခုခု မွီ၀ဲေပးသူ ကေလးငယ္ေတြဟာ

သခ်ၤာစြမ္းရည္နဲ႔ မွတ္ဥာဏ္စြမ္းရည္ သူမ်ားေတြထက္ ပိုေကာင္းသလို လူၾကီးေတြအတြက္လည္း ဒိန္ခ်ဥ္မွန္မွန္ ေသာက္ေပးရင္ မွတ္ဥာဏ္ ခ်ိဳ႕ယြင္းအားနည္းလာမွဳေတြကို ျပဳျပင္ဖာေထးႏိုင္တာ ေတြ႔ရပါတယ္။

ဒါ့အျပင္ ဦးေႏွာက္ဆဲလ္မ်ားနဲ႔ လူ႔ခႏၶာကိုယ္ တစ္ခုလံုးက ဆဲလ္မ်ားကို အသက္ရွည္ေစတဲ့ အစြမ္းရွိတဲ့ ဗိုက္တာမင္ဒီကိုလည္း ႏို႔ကရတဲ့ အစားအစာမ်ားမွ ရရွိႏိုင္ၾကပါတယ္။ ဗိုက္တာမင္ဒီ လိုအပ္ခ်က္ဟာ စာသင္သားေတြမွာ အထူးမ်ားျပားလွျပီး ျပည့္၀စြာ စားသံုးေပးဖို႔ အထူးလိုအပ္ေၾကာင္း ပညာရွင္မ်ားက ေျပာဆိုၾကပါတယ္။

(၁၀) အမဲသားႏွင့္ ေျခေလးေခ်ာင္း အသားမ်ား

ကေလးေတြ စာသင္ယူရာမွာ စြမ္းရည္ထက္ျမက္ေနဖို႔နဲ႔ အာရံုေကာင္းေကာင္း စူးစိုက္ႏိုင္ဖို႔ သံဓာတ္ဟာ မရွိမျဖစ္ သတၱဳဓာတ္ တစ္မ်ိဳး အေနနဲ႔ လိုအပ္ပါတယ္။ အမဲသားဟာ ခႏၶာကိုယ္က စုပ္ယူအသံုးခ်ႏိုင္တဲ့ သံဓာတ္ အၾကြယ္၀ဆံုး အစာပင္ရင္းတစ္ခု ျဖစ္ပါတယ္။ သံဓာတ္ခ်ိဳ႕တဲ့ ေသြးအားနည္းသူမ်ားဟာ အမဲသားကို စားႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အမဲသားကို အခ်ိဳ႕က ယံုၾကည္ခ်က္ အမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ မစားၾကေတာ့ အျခား ေျခေလးေခ်ာင္းသားမ်ား (ဥပမာ ဆိတ္၊ သိုး စသည္)ကို အစားထိုး စားသံုးႏိုင္ၾကပါတယ္။ အမဲသားေလာက္ သံဓာတ္မၾကြယ္၀ေပမယ့္ ဒီအသားေတြေလာက္ စားျဖစ္ရင္လဲ မဆိုးပါဘူး။

အာရံုစူးစိုက္ႏိုင္စြမ္းကို အားေပးတဲ့ သံဓာတ္နဲ႔ မွတ္ဥာဏ္စြမ္းရည္ ေကာင္းေစတဲ့ သြပ္ဓာတ္တို႔ဟာ အဆိုပါ အသားေတြမွာ ျပည့္၀စြာ ပါ၀င္ပါတယ္။ လံုး၀ သက္သတ္လြတ္ စားသူေတြ အတြက္ကေတာ့ ပဲၾကီး၊ ပဲႏို႔ ေခၚ ပဲပိစပ္ စတာေတြကို စားသံုးေပးဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ အဆိုပါအစားအစာမ်ား၊ အသားမ်ားကို ဗိုက္တာမင္စီ ၾကြယ္၀စြာ ပါ၀င္တဲ့ ခရမ္းခ်ဥ္သီး၊ လိေမၼာ္သီး၊ သေဘၤာသီး စတဲ့ အသီးအရြက္ေတြနဲ႔ တြဲဖက္ စားသံုးေပးရင္ ခႏၶာကိုယ္ရဲ့ သံဓာတ္ စုပ္ယူႏိုင္စြမ္းကို ပိုမို ေကာင္းမြန္ေစပါတယ္။

Posted Byေမာင္စူးစမ္း (MTLA GTI)